მაშასადამე, სრულიად მოულოდნელი და გაუთვალისწინებელი გარემოებების წყალობით, 1987 წელს ო-სენსეის წიგნის მფლობელი გავხდი. ამ თვალსაზრისით, მსოფლიოში სულ რამდენიმე პრივილეგირებული ადამიანი ვიყავით…
…გაგრძელება…
ბუდოს თარგმანი
მაშასადამე, სრულიად მოულოდნელი და გაუთვალისწინებელი გარემოებების წყალობით, 1987 წელს ო-სენსეის წიგნის მფლობელი გავხდი. ამ თვალსაზრისით, მსოფლიოში სულ რამდენიმე პრივილეგირებული ადამიანი ვიყავით: რამდენიმე ადამიანი იაპონიაში, რომელთაც თითო დედანი-ეგზემპლარი ჰქონდათ და, შეიძლება, სტენლი პრანინის რამდენიმე მეგობარი, რომელთაც ჩემსავით საჩუქრად მიიღეს ხელახალი გამოცემის (რეპრინტის) თითო ეგზემპლარი. უნდა გვახსოვდეს, რომ იმხანად ინტერნეტი და PDF-ები ჯერ არ არსებობდა. ამ არაჩვეულებრივი შანსის მიუხედავად, ბუდო წლების განმავლობაში ჩემი ბიბლიოთეკის თაროზე შემოდებულ ერთგვარ ღირსშესანიშნაობად რჩებოდა. ნაშრომის ტექნიკური ნაწილის უწესრიგობიდან თითქმის ვერანაირი აზრი ვერ გამომქონდა. სიმართლე ითქვას, დიდად საინტერესო ვერაფერი ვნახე იქ, გარდა ილუსტრაციებისა, რომელთაც აიკიდოზე დაწერილ ნებისმიერ წიგნშიც ნახავს ადამიანი, რომ არა მისი ისტორიული და სენტიმენტალური განზომილება ჩემთვის, როგორც ადამიანისთვის, რომელსაც ამ პატივსაცემი ავტორის სახლში უცხოვრია (აქვე ვადასტურებ, რომ ბუდო არ იყო ო-სენსეის ბიბლიოთეკაში, ივამაში). რაც შეეხება ტექსტს, ის სრულიად უსარგებლო იყო ჩემთვის, რადგან იაპონურად ვერ ვკითხულობდი.
ამასობაში კიშომარუ უეშიბამ, რომელიც იაპონურ ენაზე წიგნის ხელახალ გამოცემას კრძალავდა, პარადოქსულად გასცა ნებართვა, რომ წიგნი ინგლისურ ენაზე თარგმნილიყო და გამოცემულიყო. 1991 წელს გამომცემლობა „კოდანშა ინტერნეიშენელმა“ გამოსცა ბუდო – აიკიდოს ფუძემდებლის სწავლება. ნაშრომი სამ ნაწილადაა დაყოფილი: პირველი ნაწილი ო-სენსეის ცხოვრების გრძელი წარდგინებაა მისი ვაჟის მიერ, მეორე — საკუთრივ ო-სენსეის წიგნია, მესამე კი კომპილაციაა ფოტოებისა, რომლებიც 1936 წელს გამომცემლობა „კონადშას“ იმდროინდელი თავკაცის, სეიჯი ნომას კერძო დარბაზშია გადაღებული. ამ ყველაფრის მთარგმნელი ამერიკელი ჯონ სტივენსია, რომელმაც ო-სენსეის მიერ გამოყენებული კლასიკური იაპონური ენიდან თარგმნისას თავისი მასწავლებლის და აიკიკაის მაღალი პასუხისმგებლობის პირის, რინჯირო შირატას სრული მეთვალყურეობის ქვეშ იმუშავა. თანამედროვე იაპონურზე კითხვა მართლაც არ კმაროდა მეორე მსოფლიო ომამდელი იაპონურის გასაგებად. ამასთან, თავად ფუძემდებელსაც მეტყველების თავისი ძალიან თავისებური სტილი ჰქონდა.
ცხადია, ინგლისურად ნათარგმნი წიგნი გამოცემისთანავე შევიძინე, ერთი სული მქონდა, ბოლოს და ბოლოს აიკიდოს ო-სენსეისეულ წარდგინებასა და მის ტექნიკურ კომენტარებს გავცნობოდი. იმედები გამიცრუვდა. წიგნის ფილოსოფიური ნაწილი ყოველგვარ რეალობას მთლიანად მოწყვეტილი მეჩვენა, ტექნიკის ფუნამენტური პუნქტებისათვის თანდართული განმარტებები კი სრულიად გაუგებარი აღმოჩნდა, რასაც კიდევ უფრო აბუნდოვანებდა მთარგმნელის მიერ თანდართული შენიშვნები.
არ მესმოდა. ვერაფრით ვერ ვხვდებოდი, აიკიდოს ფუძემდებლის მიერ იმპერატორის ოჯახისთვის დაწერილი ეს ერთადერთი წიგნი, რომელიც თითქოსდა ამ მიზეზით აიკიდოს კვინტესენცია უნდა ყოფილიყო, რატომ აღმოჩნდა ესოდენ ბურუსით მოცული, ბუნდოვანი, აბურდულ-დაბურდული, ლამის დაუსრულებელი მონახაზი. ამ ყველაფერს ღირებულ ახსნას ვერა და ვერ ვუძებნიდი.
დრო გავიდა, წიგნის ფრანგული ვერსია გამოიცა, რაც, ცხადია, ვერ იქცა მოვლენად, რაკიღა ინგლისურიდან იყო ნათაგრმნი და ამიტომაც მხოლოდ და მხოლოდ იმეორებდა ინგლისური ვერსიის მთარგმნელისეულ არჩევანსა და წარმოდგენებს, ოღონდ ამ ყოველივეს იაპონურის ტრანსკიფციის დამატებითი დამახინჯებებიც ემატებოდა.
ოცმა წელმა განვლო ამგვარ იმედგაცრუებაში, მაგრამ ბედისწერას ყოველთვის მოაქვს თავისი დინებისთვის აუცილებელი ელემენტები და აი… კრისტოფერ ლიმ, აიკიდოს მასწავლებელმა ჰავაიზე და ასევე აიკიდოს ისტორიის მკვლევარმა, 2012 წელს გამოაქვეყნა სტატია, სახედწოდებით Morihei Ueshiba Budō and Kamae. ამ სტატიაში ის მორიჰეი უეშიბას მიერ განხილული პირველი ტექნიკური პუნქტის საკუთარ თარგმანს იძლევა ინგლისურ ენაზე, ძალიან მოკლე, მაგრამ ფუნდამენტური პუნქტისას, ვინაიდან იგი აიკიდოს დგომს, კამაეს შეეხება. კრისტოფერის მიდგომა დიდი პატიოსნებით გამოირჩევა და ცდილობს, ამ პუნქტში შემავალი რამდენიმე ფრაზის ზუსტი შინაარსი დაადგინოს. რადგანაც თარგმანი იაპონური ტექსტიდანაა შესრულებული, კანჯის კარგი ლექსიკონით მართლაც შესაძლებელია იმის შემოწმება, რომ მთარგმნელის არჩევანი მაქსიმალურად უახლოვდება მნიშვნელობით ო-სენსეის მიერ გამოყენებულ იდეოგრამებს.
ერთმანეთს თუ შევუდარებთ ამ მოკლე პასაჟში კრისტოფერ ლისა და ჯონ სტივენსის თარგმანებს, თვალნათლივ გამოჩნდება, რომ სტივენსის თარგმანი სრულად ეწინააღმდეგება იაპონურ ტექსტს. მთარგმნელის გაუმართლებელი, სუბიექტური და გაუმჭვირვალი მიდგომა სრულ დეფორმაციას უკეთებს დედანს. კიდევ უფრო სერიოზული კი ის გახლავთ, რომ თარგმანში მთელი ფრაზებია გამოტოვებული… ო-სენსეის ნააზრევი იმგვარადაა დამახინჯებული და შემოკლებულ-შეკვეცილი, რომ სრულიად გაუგებარი ხდება. ცხადია, ეს მტკიცება არგუმენტაციას მოითხოვს, რაც ამ წიგნის თანამდევი იქნება დასაწყისიდან დასასრულამდე. ჯერჯერობით კი ერთი რამის თქმაც საკმარისია — კრიტოფერ ლის მიერ ნათარგმნმა რამდენიმე ფრაზამ მიმახვედრა, რომ შეუძლებელია, ადამიანი ჯონ სტივენსის თარგმანს ენდოს, რათა შანსი მოიპოვოს, რომ ო-სენსეის წიგნის შინაარსს ჩასწვდეს (და იმან, რაც მე ასე გაკვრით ვიხილე, მაფიქრებინა, რომ ტექსტი ინფორმაციის ნამდვილი საბადო იყო). ამისათვის აუცილებელია, რომ დედანთან მაქსიმალურად მიახლოებული თარგმანი მაინც ჰქონდეს. გამიმყარდა რწმენა, რომ ბუდოს კითხვისას ჩემი დაუკმაყოფილებლობის გრძნობა თავად ნაწარმოების ბრალი არ იყო და რომ ფუძემდებლის წიგნში უნდა ყოფილიყო ის სიღრმე, რომელიც არასწორი თარგმანის გამო მიუწვდომელი რჩებოდა ჩემთვის.
ამასობაში კრისტოფერ ლის მიერ ნათარგმნმა რამდენიმე უმნიშვნელოვანესმა ფრაზამ წინსვლის საშუალება მომცა, რადგან ისინი ო-სენსეის სათქმელის სულსა და გულთან იყო კავშირში. ასე და ამგვარად, 2012-2018 წლბში გამოვაქვეყნე ტექნიკური დოსიეს არაერთი სერია სტატიებისა TAI-ს საიტზე (aikidotakemusu.org). ეს დოსიეები აიკიდოს გაგებისათვის აუცილებელ ორ ფუნდამენტურ პუნქტს შეეხებოდა: კანონები, რომლებიც ილეთებს ოთხი ფუნდამენტური პრინციპის მიხედვით აწესრიგებს (კაჯოები), და ექვსი მიმართულება სივრცეში, საითაც ეს პრინციპებია გააქტიურებული (როპო).
ისე, რომ თავადაც ვერ მივხვდი, განვმარტე — მართალია, არასრულყოფილად, ისე, რომ ჩრდილოვანი ზონები კიდევ რჩებოდა — აიკიდოს გეგმა იმ სახით, რა სახითაც ეს ო-სენსეის წიგნშია წარმოდგენილი. მიუხედავად ამისა, ათწლიანი ლოდინი მომიხდა იქამდე, ვიდრე ჩემ მიერ შესრულებულ სამუშაოსა და ბუდოს შორის ნამდვილ კავშირს მივხვდებოდი. კაჯოს დოსიეების გასწორებათა მნიშვნელოვანი სერია, რომელიც გამოვაქვეყნე 2024 წლის შობაზე უთუოდ განმსაზღვრელი ელემენტი გახდა ამ ყოველივეს გაცნობიერების თვალსაზრისით.
2018-2019 წლებში მოწაფედ მყავდა (მხოლოდ ინგლისში ჩატარებული ორი-სამი სემინარის დროს), ერთი აიკიდოკა, სახელად დევიდ ფული. დევიდს აიკიდო თავისი ცხოვრების უკანასკნელ ნაწილში დაეწყო, 70 წლის იყო და მხოლოდ შოდანი (1-ელი დანი) გახლდათ, მაგრამ ის იმ ფრაზას მახსენებდა, რომელიც უნივერსიტეტში ჩემი ბერძნული ენის წიგნს ჰქონდა წამძღვარებული სათაურის ქვეშ „ხნიერ დამწყებთათვის“. დევიდი ყოველმხრივ შეესაბამებოდა დამწყების შინაარსს: იმიტომ რომ აიკიდო საპენსიო ასაკში დაიწყო და იმიტომაც, რომ, მიუხედავად ამის, ახალგაზრდა კაცის ენთუზიაზმი ჰქონდა. მიუხედავად იმისა, რომ მას პრაქტიკა შედარებით ახალი დაწყებული ჰქონდა, ის მიხვდა იმ ჭეშმარიტებას, რომელსაც ბევრი მასწავლებელი მთელი თავისი ცხოვრების მანძილზე ვერ მიხვდა: დოჯოში ისწავლება არა აიკი, არამედ აიკი-დო, ანუ სწავლების მეთოდი, რითიც ადამიანი აიკისთან უნდა მივიდეს. მან აქედან დაასკვნა, რომ ამ მეთოდის მიღმა არსებულთან მიღწევის შანსები თითქმის ნულის ტოლი იქნება იმდენ ხანს, ვიდრე მოვარჯიშე არ დარწმუნდება, რომ ის, რასაც აქამდე აკეთებდა — რომელი სტილი ან მასწავლებელიც არ უნდა იყოს ეს — სხვა არაფერი იყო, თუ არა მეთოდი და ამასთან, უმეტეს შემთხვევაში, მეთოდი, რომელსაც ცუდად ასწავლიან. აქედან ის მომდევნო დასკვნამდე მივიდა, რომ ამ მეთოდის ფარგლებს გარეთ გამოსვლისათვის სახელმძღვანელოდ მორიჰეი უეშიბას ერთადერთი წიგნი, ბუდო, უნდა ავიღოთ და ის, მისი აზრით, ყველაზე ლეგიტიმურ, მორიჰირო საიტოს მეთოდს შევადაროთ.
მე თვითონაც მივედი იმ მკაფიო ხედვამდე — მიუხედავად იმისა, რომ ამისთვის ბევრად უფრო მეტი დრო დამჭირდა — რომ აიკიდო მხოლოდ და მხოლოდ მოსამზადებელი მეთოდია აიკიმდე მისასვლელად, რომ ეს მეთოდი მოწოდებულია და საფუძველს იძლება, რომ ოდესმე მოვარჯიშემ დატოვოს ის, და რომ ბუდო არის გასაღები, რომელიც საშუალებას გვაძლევს, გადავიდეთ იმ სამყაროში, რომელიც ამ მეთოდის მიღმა არსებობს. სხვათა შორის, უკვე წლებია, რაც რუბრუკას ვუძღვები ამ თემაზე TAI-ს საიტზე. მაგრამ ისიც გაცნობიერებული მქონდა, რომ ო-სენსეის წიგნის შინაარსი შებურული იყო, რომ პირობა იქიდან სარგებლის ნახვისა მის გაშიფვრაში მდგომარეობდა და რომ ამისთვის სანდო თარგმანის ქონა აუცილებელი იყო. არადა ასეთი თარგმანი არ არსებობდა.
დევიდი, რომელმაც იცოდა ის გზა, რომელიც მე გავიარე საიტო სენსეისთან, ჩემდამი მეგობრული განწყობით იფიქრა, რომ მისი ნაშრომის ჩემეული შეფასება შეიძლება საინტერსო გამომდგარიყო და თავისი კვლევა-ძიების ელემენტები გამომიგზავნა, რომ წამეკითხა და შემდეგ ჩემი კომენტარები მისთვის გამეზიარებინა. ეს იყო ჩვენი მოკლე მიმოწერის დასაწყისი. მისი პროექტის სათაურის (Budō, Haphazard or Genius) შესატყვისობამ შემაფიქრიანა. თავისი მცირე გამოცდილებით მან დაინახა ის, რაც ბუდოს ინგლისურად მთარგმნელს გონებაში ეჭვადაც არ გაუვლია. მართლაც, ჯონ სტივენსი, აიკიდოს გამოცდილი მასწავლებელი თავის შესავალში წერს (გვ. 26): “The translation (…) follows the original organisation of the book, which was somewhat haphazard” [თარგმანი (…) წიგნის თავდაპირველ სტრუქტურას მიჰყვება, რომელიც ცოტა არ იყოს არეულ-დარეული იყო]. სტივენსის ამ ფრაზიდან ჩანს, რომ ღრმა აზრი იმისა, რასაც თარგმნიდა, მისთვის უცხო დარჩა. ო-სენსეის წიგნი არც არეულ-დარეულია და არც არაკოჰერენტული — დევიდ ფულიმ ეს წინასწარ იგრძნო და სათაურიც ამას მოწმობს — ო-სენსეის წიგნი მართლაც გენიალურია. სირთულე ისაა, რომ გეგმა, რომელსაც ის მიჰყვება, უხილავია იმისთვის, ვინც აიკი-დოს სტადიაშია და, აქედან გამომდინარე, ჯერ არ მიუღწევია იმ დონისთვის, რომელიც სწავლების მეთოდის მიღმა მდებარეობს.
ვერცერთი პრობლემა ვერ გადაწყდება ცნობიერების იმ დონეზე, რომელმაც ის შექმნა, ალბერტ ეინშტეინის მიერ გამოთქმული ეს ჭეშმარიტება ღირებულია დევიდის შემთხვევაშიც, რომელმაც სრულიად გასაოცარი ინტუიცია გამოვლინა, მაგრამ იმის გამო, რომ გვიან დაიწყო აიკიდოს სწავლა, ამ ამბიციური პროექტისთვის აუცილებელ მის ცოდნას გამოცდილებისა და სიმწიფის ნაკლებობის კვალი დაეტყო. არ დასცალდა საკმარის ხანს სიცოცხლე დაკარგული დროის ასანაზღაურებლად, 2019 წლის მიწურულს გარდაიცვალა და თან წაიღო პროექტი, რომლითაც აპირებდა, პერსპექტივაში დაენახა ო-სენსეის წიგნი. თუმცა ეს ბევრად აღემატებოდა აიკის გაგების იმ დონეს, რომლისთვისაც მას მიეღწია. გარდაცვალებამდე ორი თვით ადრე საავადმყოფოდან, სადაც ის იწვა, გულთბილი წერილი გამომიგზავნა, რომ გავემხნევებინე ბუდოს განმარტების ჩემეულ პროექტში. დღეს, ამხელა დროის გასვლის შემდეგ, ამ წერილის ხელახლა გადაკითხვისას, ვხვდები, რომ მას არავითარი იმედი აღარ ჰქონდა, რომ ერთ მშვენიერ დღეს ამ ნაშრომს წაიკითხავდა. მისი სიტყვები, რომლებიც ახლა ისევე უცნაურად ჟღერს, როგორც სერჟის სიტყვები მისი თვითმკვლელობის წინ, განმიმტკიცებს შეგრძნებას, რომ ჩემი ცხოვრების წლებმა და მოვლენებმა დამაყენეს იმ ამოცანის წინაშე, რომელიც ვიცი, რომ ჩემია, მიუხედავად იმისა, რომ არ ვიცი, რატომ. თითოეული ადამიანი, რომელიც საკმარის ხანს ცხოვრობს, სიცოცხლის უკანასკნელ ნაწილში დგება იმ ამოცანის წინაშე, რომელსაც მის მიერ განვილი გზა, მის არჩევანთა ერთიანობა, მისი თვისებები და ასევე მისი ნაკლოვანებები უსახავს. ეჭვიც არ მეპარება, რომ სწორედ ჩემი ნაკლოვანებები მიკრძალავს დღეს, რომ თავი ავარიდო იმ წამოწყებას, რომელიც ასე და ამგვარად დამეკისრა მე.
თუკი არ შეიძლებოდა ნდობა გამოგვეცხადებინა ჯონ სტივენსის თარგმანისთვის, ახალი, ამჯერად სანდო თარგმანი ხდებოდა აუცილებელი. პირველი აზრი, რომელიც თავში მომივიდა, კრისტოფერ ლისთან დაკავშირება იყო, ვინაიდან მან ინტერესი გამოავლინა ო-სენსეის ტექსტის მიმართ და პატიოსანი მთარგმნელის თვისებები გამოიჩინა. სამწუხაროდ, მან მიპასუხა, რომ ახლო მომავალში მისი საცხოვრებლად გადასვლა იაპონიაში ახლა და ამ ზომის სამუშაოში ჩაბმის საშუალებას არ აძლევდა. თვეების განმავლობაში ამაოდ ვეძებე იაპონურიდან ინგლისურად მთარგმნელი, რომელიც ჩემს კრიტერიუმებს შეესაბამებოდა. ერთმანეთის მიყოლებით განცდილი მარცხების გამო გადავიხარე იქით, რომ მომეძებნა ვინმე, ვინც იაპონურიდან ფრანგულად თარგმნიდა. არაერთი უარის შემდეგ, რომლებიც კლასიკური იაპონურის ცოდნასთან დაკავშირებულ სპეციფიკურ კომპეტენტურობას უკავშირდებოდა, როგორც იქნა, ვიპოვე ადამიანი, რომელიც დამთანხმდა, ფრანგულად ეთარგმნა ო-სენსეის ნაშრომი და შეესრულებინა ჩემ მიერ წამოყენებული პირობები: თარგმანი უნდა ყოფილია ღია, რთულ შემთხვევებში შენარჩუნებულიყო იდეოგრამების სხვადასხვა მნიშვნელობები, ვარიანტების არსებობის შემთხვევაში კი არ შემოფარგლულიყო მხოლოდ მთარგმნელისთვის მისაღები არჩევნით.
იმისათვის, რომ მივხვდეთ მორიჰეი უეშიბას ძველი, ხანდახან ჰერმეტული იაპონურის სირთულეს, თავს ვერ ვიკავებ, ერთი სასაცილო ამბის მოყოლით არ ვისიამოვნო, რომელიც 1961 წელს ჰავაიში მისი მოგზაურობის ჟამს მოხდა. ახალგზარდა კაცი, რომელიც მის სიტყვებს თარგმნიდა, თავი ვალდებულად იგრძნო, რაღაც დროს კომენტარი გაეკეთებინა ო-სენსეის საქმის კურსში ჩაუყენებლად, რომელიც, ცხადია, ინგლისურად არ ლაპარაკობდა — სიტყვასიტყვით, ზუსტად ვთარგმნი ყველაფერს, რაც მესმის, მაგრამ უნდა მოგახსენოთ, რომ ვერ ვიგებ ვერაფერს, რასაც ვთარგმნიო. იაპონიაში დაბრუნებისას, როდესაც ისევ ასწავლიდა თავის მოწაფეებს, ო-სენსეი გაუწყრა მათ, რადგან ჩათვალა, რომ მისი ნათქვამიდან არაფერი ესმოდათ. და სწორედ მაშინ ის შენიშვნა, რომელიც სასაცილო აღმოჩნდა ამ კონტექსტში — რა დასანანია, რომ ახალგაზრდა თარჯიმანი, რომელიც ჰავაიში მყავდა, აქ არ არის, თორემ ძალიან დაგვეხმარებიდა, მას ხომ ასე კარგად ესმოდა ჩემი სიტყვებიო.
ო-სენსეის მეტყველება ენიგმატურია, ეს ნამდვილად ასეა, მაგრამ ყოველთვის არის არიადნეს ძაფი, რომელსაც სიტყვების ლაბირინთიდან გარეთ გამოვყავართ. და ეს ძაფი, რომელიც გაყოლის საშუალებას გვაძლევს, აიკიდო არ არის, ეს არის აიკი. თუკი ტაკემუსუ აიკი, რაზეც ო-სენსეი ლაპარაკობს, აიკიდოს საბოლოო მიზანია, ის ამავე დროს გზა არის, ამ მიზნისკენ მიმავალი. და სწორედ აქ არის ტაოს (დო) ერთ-ერთი ღრმა შინაარსი, რაზეც ფუძემდებელი მიგვანიშნებდა: მიზანი და ამ მიზნისკენ მიმავალი გზა ერთმანეთშია არეულიო.
მორიჰეი უეშიბა ბუდოში მართლაც მიჰყვება ძალიან მკაცრად შედგენილ გეგმას, მაგრამ ეს გეგმა არ არის მისი ფანტაზიის ნაყოფი, ის არ გამოუგონია ადამიანს რაიმე გამოცემის საჭიროებისათვის. ეს სრულყოფილი გეგმა თავად ხელოვნების სტრუქრითაა ნაკარნახევი და ის ორი მთავარი ღერძის გარშემოა ორგანიზებული:
1- აიკის მოქმედების პრინციპის აღწერა.
2- აიკის ოთხი ფუნდამენტური კანონის აღწერა.
ო-სენსეის წიგნის გეგმა სრულიად შეუმჩნეველი რჩება იმისთვის — მაგალითად, ჩემთვის, დიდი ხნის განმავლობაში — ვინც არ იცის აიკის მოქმედების ოთხი კანონი და ამ წიგნში რამე ლოგიკას ეძებს აიკიდოსთან, ანუ სწავლების მეთოდთან მიმართებაში. რადგან ელემენტარული პედაგოგიკის (რომლის ნაწილსაც ტექნიკური კატალოგი შეადგენს) მენტალური სქემები არ შეესაბამება აიკის სტრუქტურათა რეალობას. აი, რატომ ეჩვენა ცოტათი არეულ-დარეული (somewhat haphazard) ამ წიგნის ორგანიზაცია მთარგმნელ ჯონ სტივენსს, ისევე როგორც მე მეჩვენა მოუწესრიგებელი და აბურდული, იმ წლების განმავლობაში, როდესაც ის მოწყენით იდო ჩემს ბიბლიოთეკაში. განსხვავება ჩემსა და სტივენსს შორის ისაა, ჩემი აზრით, რომ მე ვკითხე საკუთარ თავს, ეს უცნაურობა ჩემი ხედვის სისუსტის შედეგი ხომ არ არის-მეთქი და ვარჩიე, ნდობა ო-სენსეისთვის გამომეცხადებინა და არა საკუთარი მოსაზრებებისთვის. მართლაც, ვინ ვიყავი მე, რომ მეფიქრა, საბრძოლო ხელოვნებების ერთ-ერთმა ყველაზე დიდმა ოსტატმა, რომელიც იაპონიას უშვია, თავისი ერთადერთი წიგნი, განკუთვნილი საიმპერატორო კარისათვის, შემთხვევით და ალალბედზე დაწერა-მეთქი? ეჭვებისგან თავისუფალმა სტივენსმა ცოდნის კარი გამოიხურა, მე კი, ეჭვებში დარჩენილმა, ეს კარი ღია დავტოვე და ბოლოს მოვახერხე კიდეც მორიჰეი უეშიბას წიგნში შესვლა, შანსი დავიტოვე, რომ რაღაცას მივხვედრილიყავი და ამისათვის იმ გეგმით მევლო, რომელსაც ის თავად მიჰყვებოდა, აიკის დიად გეგმას.
ახლა შევეცდები ეს გეგმა წარმოგიდგინოთ.
…გაგრძელება იქნება…
ფილიპ ვოარინო
2025 წელი, სექტემბერი
წყარო : https://www.aikidotakemusu.org/le-livre-cache-du-fondateur-de-laikido-introduction-3-fin/