გაიგეთ მცირედი სხვაობები შომენ უჩისა და იოკომენ უჩის შორის და ბიომექანიკური ნიუანსები აიკიდოში მორიჰირო საიტოს სწავლების მიხედვით.
შომენ უჩი და იოკომენ უჩი ძალიან ახლოსაა ერთმანეთთან, მაგრამ საჭიროა ამ ორ დარტყმას შორის განსხვავების დანახვა, რადგან ისინი თითოეულ შემთხვევაში შესრულებული მოძრაობის ბიომექანიკურ პირობებზეა დამოკიდებული. რაც იმას ნიშნავს, რომ ისინი არაა ურთიერთჩანაცვლებადი, არ შეიძლება ერთის ან მეორის გაკეთება ერთმანეთისგან განუსხვავებლად, იმიტომ რომ თითოეული სხეულის სხვადასხვა მოძრაობის აუცილებელი და უნიკალური შედეგია.
ამას ავხსნი მე-5 კუმიტაჩის მაგალითზე, რომელიც ამ ვიდეოშია წარმოდგენილი:
შომენი მკაცრად და სრულყოფილად ვერტიკალური დარტყმაა. კენის ანგულაცია აქ 0°-ს უდრის. იმისათვის, რომ ანგულაცია ასე ნულის ტოლი იყოს, საჭიროა, რომ დარტყმის მომენტში თეძოები არ იყოს პროფილში, ვიმეორებ: დარტყმის მომენტში. აიკიდოს ყველა მოძრაობა, რასაკვირველია, ჰანმით იწყება და საწყის სტადიაზე თეძოები, ცხადია, პროფილშია, ეს სამკუთხედი (სანკაკუ) ეტაპია და ეს ფუნდამენტურია. დარტყმის მომენტში, პირიქით, ოთხკუთხედი (კვადრატი) გვაქვს და დროის ამ ძალიან მოკლე პერიოდში თეძოები (კოში) ანფასშია (კენკა კოში). თუ ამ მომენტში თეძოები შეცდომით პროფილში რჩება, ხმალი კუთხით ჩამოეშვება – თუნდაც სულ მცირე – და მოძრაობას დააკლდება ის, რაც შომენს ახასიათებს.
ეს იმას ნიშნავს, რომ არსებობს სხეულის ერთადერთი სქემა, რომელიც შომენის დარტყმის საშუალებას იძლევა და სწორი ლოგიკით ეს კენის პირველი სუბურია. ბუნებრივია, ამიტომაც ჰქვია მას შომენ უჩი კომი. ხმალი აქ სწორად ადის და სწორადვე ჩამოდის, ადგილზე, და ამ დროს არ გვაქვს გადაადგილება.
ამ პირველი სუბურის სხეულის სქემა მე-2, მე-3 და მე-4 სუბურებში გამოიყენება. აქ იმავე ფუნდამენტურ ბაზას ვხვდებით, ოღონდ ის ამჯერად გაადგილებას მოერგება.
ამიტომაა, რომ, როდესაც 1-ელი, მე-2, მე-3 და მე-4 სუბურები სწორად სრულდება, დარტყმა აქ სრულყოფილი შომენ უჩია.
ასევე ამიტომაა, რომ მე-5 კუმიტაჩიში უჩი ტაჩის პირველი შეტევა შომენ უჩია. სწორედ ასე ასწავლიდა საიტო სენსეი და ამაში შეგვიძლია დავრწმუნდეთ მისი წიგნის, „ტრადიციული აიკიდოს“ მე-2 ტომის 36-ე გვერდის გაცნობისას, სადაც სრულიად არაორაზროვნად წერს უჩი ტაჩის ამ შეტევის შესახებ: „შომენ უჩი კომი“
მე-5 სუბურის შემთხვევაში წყვეტა გავქვს: ნაცვლად იმისა, რომ კენი სწორად ავიდეს და ასევე ჩამოვიდეს, სხეული ამჯერად კენს მარჯვნიდან მარცხნისაკენ ტრიალით იქნევს. ამ ტრილის ეფექტით კენი ვეღარ ჭრის ნულის ტოლი ანგულაციით და სამიზნეს აუცილებლად გარკვეული კუთხით გადახრილი სწვდება. ყურადღება მიაქციეთ, რომ კუთხე აქ თეძოების არასწორი პოზიციონირების შედეგი არ არის, როგორც წინა ჯერზე იყო, არამედ სხეულის ბრუნვითი მოძრაობითაა განპირობებული. თეძოების კენკა კოშის დგომი სრულყოფილი კვადრატიც რომ იყოს, კენი ყველაფრის მიუხედავად მაინც გარკვეული კუთხით ეშვება ძირს. სხეულის ღერძის ბრუნვა უშლის მას ხელს, სხვაგვარად რომ იყოს.
იოკომენის ეს ბაზა მეორდება კენის მე-6 და მე-7 სუბურებში, სადაც მას ცკი ემატება და ამიტომ შეიძლება ითქვას, რომ მე-5 სუბური იოკომენია, ხოლო 1-ელი სუბური შომენი.
ამავე ბაზას ვხვდებით მე-5 კუმიტაჩიში უჩი ტაჩის ბოლოს სამი დარტყმისას. კენი სხეულის აქეთ-იქით გაივლის ტრიალის საშუალებით და ამიტომაცაა აქ დარტყმა იოკომენი:
საიტო სენსეი ასე ასწავლიდა და ამაში შეგვიძლია დავრწმუნდეთ, თუკი თვალს გადავავლებთ მისი წიგნის, „ტრადიციული აიკიდოს“ მე-2 ტომის 36-ე გვერდს, სადაც იგი უჩი ტაჩის ბოლო შეტევებისთვის სრულიად არაორაზროვნად „უჩი კომის“ წერს და არა „შომენ უჩი კომის“, როგორც ამას პირველი შეტევის შემთხვეავში აკეთებს. უჩი კომი აქ ყველა სხვა დარტყმას ნიშნავს, გარდა შომენისა და ცკისა და, აქედან გამომდინარე, იოკომენს, ვინაიდან იაპონური ხმლის შემთხვევაში დარტყმების ამ სამი სახეობისა, სხვა არც არსებობს.
მე საიტო სენსის სიტყვების ეს ციტატა აქ იმისთვის მოვიხმე, რომ შომენის და იოკომენის მიმართება ერთმანეთთან ამეხსნა. ვადასტურებ, რომ ის მე ყოველთვის ასე მასწავლიდა ივამაში ჩემი უჩი დეშობის პერიოდში, 1986-დან 2000 წლამდე.
ფილიპ ვოარინო
წყარო: https://www.aikidotakemusu.org/pourquoi-shomen-ou-yokomen/
